Geslaagd symposium Kennisplatform EVB+ 'Samen kom je verder'

Terug

Op dinsdag 15 maart 2022 organiseerde het Kennisplatform EVB+ het symposium ‘SAMEN KOM JE VERDER’. Een symposium voor iedereen die professioneel en/of persoonlijk betrokken is bij mensen met een Ernstige Verstandelijke Beperking en Moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+).

Bij mensen met EVB+ ligt de focus vooral op probleemgedrag. Maar is dat gedrag wel een ‘probleem’, en voor wie dan? Het symposium zette de deelnemers aan om opnieuw na te denken en te kijken naar gedrag bij mensen met een ernstige verstandelijke beperking én naar ons eigen aandeel daarin. In de zaal zaten bijna 400 mensen: begeleiders, gedragskundigen, teamleiders, managers, ouders en andere geïnteresseerden.

“ Ik ben er voor jou. Omdat jij bent er voor mij. Want jij bent wie jij bent. En jij bent wie je wil zijn. Soms ben je boos en soms ben je blij. En dat is helemaal niet raar. Dat is waar alle mensen hetzelfde in zijn.“
Levi Noe

Met deze woorden van een Spoken word opende Levi Noe (begeleider van mensen met EVB+ bij de Prinsenstichting) het symposium. Een voordracht over het unieke van ieder mens en de betekenis die we voor elkaar hebben.https://www.youtube.com/embed/jFYpE7o17CI?feature=oembedLevi Noe: Ik ben er voor jou

Hierna sprak Ron Groothuis over hostmanship. Hostmanship is ‘de kunst mensen het gevoel te geven dat ze welkom zijn’. Daarbij gaat het om ‘Kijken door de ogen van een ander’. Zo kun je zien hoe de ander zich welkom kan voelen en behandeld wil worden. Maar verwelkomen van de ander, begint met verwelkomen van jezelf en van elkaar. Voor jezelf zorgen, geloven in jezelf, en voor jezelf een prettige omgeving creëren.

“Buiten de lijntjes en binnen de kaders is meer ruimte dan je denkt”
Ron Groothuis

Ron roept op om Rebel te worden. De Rebel is gericht op het doel, ‘het why’, een goed leven voor mensen met een verstandelijke beperking. De rebel ziet mogelijkheden ziet, is gericht op oplossingen, luistert, trekt mensen aan en verbindt. Dat maakt het werk leuk.

“Probleemgedrag bij mensen met EVB+: lastig maar vaak ook normaal bekeken vanuit hun emotionele ontwikkeling.“
Filip Morisse

Dit was het startscherm van Filip Morisse. Filip geeft aan dat gedrag vooral een buitenkant, een facade, is. Van binnen is er vaak iets aan de hand, hebben mensen ‘emotionele noden’ (behoefte aan iets) en zijn mensen vaak angstig.

Filip toont ons dat wij en (onze) kinderen ook ‘probleemgedrag’ laten zien als we het lastig hebben. Er is dan niet direct een diagnose nodig, laat staan medicatie. Dus laten we vooral goed blijven speuren naar de betekenis van het gedrag, bepleit Filip. Laten we in eerste instantie de problematiek beschrijven vanuit het emotioneel functioneren en vanuit de behoeften op dat vlak.

Filip spoort ons dan ook aan om een ‘assessment van emotionele ontwikkeling’ te doen. Om niet alleen met elkaar in gesprek over het probleem van de cliënt. Maar om juist ook met elkaar te kijken naar vragen als: ‘Wie is de client? Wat doet de client met mij? Wat zijn z’n basale emotionele noden? Hoe kunnen wij tegemoet komen aan deze noden? Wat is mijn programma met de client? Wat heb ik daarvoor nodig?’

Deze vragen vormen de bouwstenen voor coaching van begeleiders. Zij maken immers het verschil.

‘Als jij doet wat je leuk vind, dan geniet Charlie ook’
Romana Vrede

Vervolgens ging Paul Pardon, de dagvoorzitter, in gesprek met Romana Vrede. Romana vertelde over haar zoon Charlie, die op zijn 18^e het huis uit ging. Net als ieder ander. Charlie is niet alleen ‘een nobele autist’ is, maar ook gewoon een puber die op de bank ligt, vertelde Romana. En eigenlijk houdt Charlie helemaal niet van fietsen, of basketballen of voetballen.

Hij doet alleen mee als zijn begeleider het leuk vindt, vertrouwde ze ons toe. Daarbij sprak Romana ook haar dankbaarheid aan alle begeleiders in de zaal uit. ‘Ik ben zo blij dat jullie voor de Charlie’s zorgen. Ik zou het niet kunnen. [..] En doe vooral met Charlie wat jij leukt vindt, dan geniet hij.’

Samen kom je verder: zorg voor jezelf, zorg voor elkaar

De lezingen vulden elkaar aan en versterkten elkaar. Probleemgedrag is lastig, maar ook normaal gezien vanuit de emotionele noden van de cliënten. Organisaties zijn goed in het organiseren van probleemgedrag. Maar uiteindelijk maken begeleiders het verschil. De boodschap voor begeleiders is: zorg voor jezelf, gebruik de ruimte en doe ook vooral wat jij leuk vindt. En de boodschap voor ‘organisaties’: koester de begeleiders!

Nieuwsgierig blijven luisteren en kijken

Om samen verder te komen is het ook van belang om nieuwsgierig te zijn en te blijven naar elkaar. Door je in te leven in het verhaal van de ander, zie je ook wat er voor de ander op het spel staat en kun je nieuwe mogelijkheden vinden. Dit kwam in verschillende workshops terug.

Dat kan vanuit verschillende perspectieven. Vanuit het perspectief van cliënten, laten andere mensen ook vaak ‘moeilijk verstaanbaar gedrag zien’. Wanneer je de schoenen van een cliënt gaat staan, krijg je soms onverwachte inzichten in de achterliggende redenen voor ‘hun gedrag’.

Vanuit het perspectief van ouders gezien zijn er steeds nieuwe momenten waarop zij ervaren dat zij ouder zijn van een kind met beperkingen.

En vanuit het perspectief van een ‘buitenstaander’ is er echt nog wel het een en ander mogelijk om het leven voor mensen met EVB+ aangenamer te maken, zowel in de vormgeving van een woning als in de inrichting van het dagelijks leven.

Meer lezen en luisteren?!

Boeken

Emotionele ontwikkeling in verbinding – Filip Morisse e.a.

De nobele autist – Romana Vrede

Door stil te staan kom je verder – Geert Bettinger

De dynamische driehoek (online boek) – Loes Everts e.a.

Podcast

Levend verlies – interview Wim Goossens

Artikelen

Invloed van fysieke leefomgeving op probleemgedrag

Hartcoherentie in de gehandicaptenzorg: Je batterij opladen

Posters van lopend onderzoek